مطالعه برخی ویژگی‌های فیتوشیمیایی و مورفولوژی میوه نسترن کوهی در شمال ایران

نسترن کوهی از گیاهان دارویی ارزشمند تیرة رزاسه و میوة آن برای دستگاه گوارش مفید است و به صورت غذا و چای استفاده می‌شود. این تحقیق به منظور بررسی برخی صفات فیتوشیمیایی و مورفولوژیکی میوة نسترن کوهی در ده رویشگاه شمال ایران انجام شد. برای اندازه‌گیری بتاکاروتن میوه از دستگاه HPLC و برای سنجش کربوهیدرات‌های محلول کل و آنتوسیاین کل از دستگاه اسپکترفوتومتر استفاده شد. برای مطالعة تأثیر مناطق مختلف بر خصوصیات فیتوشیمیایی و مورفولوژیکی میوه روش GGE biplot به کار رفت. بین صفات مورد مطالعه در مناطق مختلف تفاوت معنا‌داری وجود داشت. بتاکاروتن میوه بین 05/0 تا 323/0 (میلی‌گرم بر گرم وزن تر) متفاوت بود. مقدار کربوهیدرات محلول کل میوه از 9/5 تا 3/23 درصد متغیر بود. بیشترین مقدار آنتوسیانین کل میوه 7/23 و کمترین مقدار آن 71/7 (میلی‌گرم بر لیتر سیانیدین-3- گلوکوزید) بود. بیشترین و کمترین مقدار TSS میوه در رویشگاه‌های مورد مطالعه به‌ترتیب 72/15 و 9/34 درصد بود. براساس نمودار چندضلعی، رویشگاه چالوس (IR56) بیشترین مقدار بتاکاروتن را داشت. بیشترین مقدار کربوهیدرات محلول و آنتوسیانین کل میوه در گیاهان منطقة رودبار (IR51) به‌دست آمد. ضریب همبستگی پیرسون نشان داد طول میوه با وزن و درصد گوشت میوه همبستگی مثبت معنا‌داری داشت. قطر میوه با وزن میوه همبستگی مثبت معنا‌داری داشت. همچنین، کربوهیدرات محلول با آنتوسیانین کل و TSS همبستگی مثبت معنا‌داری داشت.